Goede verlichting is een van de belangrijkste auto onderdelen op het gebied van veiligheid. Naast dat tegenliggers je goed kunnen zien, is het ook voor je eigen zicht op de weg erg belangrijk. Door goede verlichting kun je duidelijk zien waar je rijdt en hoe de weg verloopt. Op het gebied van verlichting is er door de jaren heen veel veranderd. Vroeger hadden vrijwel alle auto´s duplolampen. Tegenwoordig zijn er meerdere opties. De bekendste drie type lampen zijn Xenon, led en halogeen. We leggen kort uit wat het verschil is tussen deze types verlichting.
Halogeen lampen
De eerste die we toelichten is het meest oude type verlichting van de drie: halogeen. Halogeen koplampen werden in de jaren 60 geïntroduceerd als vervanger voor de duplo lampen. Halogeenlampen bevatten een wolfraam gloeidraad die, wanneer er stroom doorheen stroomt, heet wordt en licht creëert. Deze lampen zijn gevuld met een halogeen gas dat voorkomt dat de lamp zwart wordt. Er zijn 5 verschillende halogene gassen die gebruikt kunnen worden, waarbij jodium en broom verreweg het meest worden gebruikt.
Veel warmte
Halogeenlampen produceren veel warmte omdat elektriciteit door de gloeidraad stroomt en de lamp verlicht. Dit voel je ook goed wanneer je na een rit in het donker je handen op de koplampen legt. De productiekosten voor halogeenlampen is relatief laag, waardoor de lampen in aanschaf relatief goedkoop zijn vergeleken met andere type verlichtingen. Halogeen lampen hebben daarentegen wel een kortere levensduur dan led- en Xenonverlichting.
Zicht op de weg
De kleurtemperatuur van een halogeenlamp ligt meestal rond de 3200 Kelvin (K), wat resulteert in de bekende een gele tint. De lichtopbrengst is vrij laag (ongeveer 1500 lm) vergeleken met Xenon- en ledverlichting. Dit betekent dat het zicht op de weg soms wat minder is.
Veel verkrijgbaar en makkelijk te vervangen
Doordat halogeenlampen makkelijk te produceren zijn, nog steeds in de meeste auto´s als verlichting wordt gebruikt en relatief goedkoop in aanschaf is, zijn de lampen vrijwel overal te verkrijgen. Ben je onderweg en is een van je koplampen doorgebrand, dan kan je snel even stoppen bij een tankstation en een nieuwe halogeenlamp kopen, ook zijn de maten gestandaardiseerd waardoor je makkelijk de juiste soort vindt.
Halogeenlampen zijn echter niet zo helder of gaan lang mee als Xenon- of ledlampen. In de toekomst zullen we waarschijnlijk minder halogeenlampen en meer van deze nieuwere soorten lampen zien. Deze beweging zie je al jaren in de productie van nieuwe auto’s.
Xenon lampen
Xenon lampen, soms ook HID (High Intensity Discharge) lampen genoemd, werden voor het eerst geïntroduceerd in de jaren 90 met de introductie van de BMW 7 serie. Sindsdien hebben andere autofabrikanten deze type verlichting overgenomen en geïntroduceerd in verschillende auto´s. Xenon produceert een helderder licht dan de halogeenlamp. Daarnaast produceren Xenon lampen aanzienlijk minder warmte dan halogene verlichting.
Hoe werken Xenon lampen?
Xenon lampen gebruiken een elektrische boog tussen twee elektronen in de lamp. Deze lampen zijn gevuld met xenongas en produceren vervolgens licht. Xenon lampen hebben in het begin meer stroom nodig om op te starten, maar als ze eenmaal volledig zijn opgestart werken ze met een veel lager stroomverbruik dan halogeen lampen. Met een vermogen van ongeveer 35 watt zijn ze over het algemeen goed voor een levensduur van zeker 2000 uur. Hierdoor zijn Xenon lampen efficiënter dan halogeenlampen. Xenonlampen hebben een lange levensduur en geven weinig warmte af, maar kosten wel meer in aanschaf dan halogeenlampen.
Het karakteristieke blauw witte licht
De kleurtemperatuur van een Xenon lamp kan enorm verschillen en varieert van rond de 5000 Kelvin (K) tot zelf 8000 Kelvin(K) en 10000 Kelvin(K), wat zorgt voor het karakteristieke witte tot blauw-paarse licht.
De lichtopbrengst is veel hoger dan dat van een halogeenlamp. Waar een halogeenlamp een lichtopbrengst van ongeveer 1500 lm heeft, heeft een Xenon lamp een lichtopbrengst van op zijn minst 3000 lm. Dit betekent dat je met een Xenonlamp maar liefst 2 tot 3 keer meer zicht hebt in het donker dan een normale halogeenlamp. Dit vergroot het zicht, waardoor de reactietijd op onvoorziene obstakels toeneemt en ’s nachts rijden daardoor veiliger wordt.
Verkeerd afgestelde Xenon lampen
Veel autorijders met Xenon lampen zijn positief over de lampen omdat ze veel meer zicht hebben. Ondanks dat je met Xenon lampen dus veel meer zicht op de weg hebt, kan het ook zorgen voor ergernissen bij je medeweggebruikers. Door de hoge lichtopbrengst komt het vaak voor dat tegenliggers kort worden verblindt door het felle licht van de Xenon lampen. Dit ligt overigens niet specifiek aan de Xenon lamp zelf, maar aan een verkeerde afstelling van de lampen. Wanneer de lampen goed zijn afgesteld zullen tegenliggers hier geen hinder van ondervinden.
Eerder hebben wij een artikel geschreven over waar we dieper op de voordelen van Xenon lampen zijn ingegaan.
LED verlichting
Een van de meest recent geïntroduceerde technologieën op het gebied van verlichting is LED verlichting. LED verlichting kennen we al langer en wordt al veel gebruikt voor de interieurverlichting, maar is pas sinds kort geïntroduceerd als autoverlichting. Een bekend voorbeeld van auto´s die gebruik maken van LED verlichting zijn Tesla´s. Je ziet LED verlichting bij de meeste merken gebruikt worden, maar Tesla gebruikt voor hun koplampen exclusief LED verlichting.
Hoe werkt LED verlichting?
LED lampen zijn gemaakt van lichtgevende dioden. In plaats van gas en gloeidraden, vertrouwen leds op kleine diodes die licht produceren wanneer elektrische stroom hun elektronen opwekt. Dit proces is ook energiezuiniger in vergelijking met halogeenlampen omdat er weinig tot geen warmte wordt geproduceerd. Hierdoor gaan de lampen veel langer mee.. Door het kleine formaat van LED lampen kunnen ze in bijna elke vorm worden gemaakt en het licht is van nature specifiek gericht in plaats van diffuus, waardoor ze een uitstekende keuze zijn voor koplampen.
Lichttemperatuur en lichtopbrengst LED verlichting
Een LED lamp heeft ongeveer een licht temperatuur van 6000 Kelvin (K). De hoeveelheid lichtopbrengst is afhankelijk van een aantal factoren. De belangrijkste is hoeveel LED lampjes er zijn verwerkt in de lamp. Een diode levert vaak ongeveer 130 lm op. Heb je dus een lamp met 16 dioden, dan is de lichttemperatuur ongeveer 2000 lm. Met twee koplampen heb je dan dus in totaal een opbrengst van ongeveer 4000 lm.
Verblindend effect voor tegenliggers
Anders dan bij Xenon lampen zorgen LED lampen veel vaker voor verblinding bij tegenliggers. Waar het probleem bij Xenon lampen voornamelijk in een verkeerde afstelling ligt, is dit bij LED verlichting iets anders. LED lampen produceren zoveel meer lichtopbrengst dat ze al snel medeweggebruikers verblinden, ook wanneer de lampen verder goed zijn afgesteld. Uit recent onderzoek door de ANWB en haar partners in andere landen blijkt dat LED lampen steeds feller worden.
Conclusie
Concluderend kunnen we zeggen dat elke type verlichting verschillende voordelen en nadelen hebben.
Kijken we bijvoorbeeld naar hoe lang de lampen meegaan dan komen Xenon en LED verlichting sterk naar voren, maar daartegenover staat dat ze minder makkelijk te verkrijgen en te vervangen zijn. Daarnaast zijn ze veel duurder dan halogeenlampen. Op het gebied van lichtopbrengst winnen Xenon en LED lampen het natuurlijk van de halogeenlamp. Je ziet vele malen meer met Xenon en LED verlichting. Voor jezelf als bestuurder zijn de Xenon en LED lampen dus fijner, maar voor je medeweggebruikers is dit weer minder fijn. Ook verkeerd afgestelde halogeenlampen verblinden tegenliggers niet zo snel.
Welke type verlichting voor jou de beste keuze is ligt helemaal aan jezelf en het type auto die je hebt (aangeschaft). Heb je een auto gekocht die pas recent is uitgebracht? Dikke kans dat halogeenlampen voor jou al helemaal geen optie meer zijn. Het is dus geheel afhankelijk van welke auto je hebt. Zorg er wel voor dat je lampen altijd goed zijn afgesteld. Dit zorgt voor minder ergernis bij je medeweggebruikers.